Известные имена

Есімдер

Как правильно класть плитку. Как класть плитку на стену быстро. Класть плитку своими руками. Как выбрать ламинат для квартиры. Какой лучше выбрать ламинат сегодня. Какого цвета выбрать ламинат. Как правильно клеить обои. Как клеить обои на потолок вертикально. Как правильно клеить углы обоями. Интересные самоделки своими руками. Качественные самоделки своими руками фото. Самоделки для дома своими руками. Как сделать потолок в доме. Чем лучше утеплить потолок дома на сегодняшний день. Утепление потолка дома своими руками. Бизнес идеи с минимальными вложениями. Успешные идеи малого бизнеса с нуля. Прибыльные бизнес идеи. Как сделать мебель своими руками. Сделать деревянная мебель своими руками. Сделать мебель своими руками видео. Опалубка для фундамента. Как сделать опалубку для фундамента быстро. Опалубка для фундамента купить.

Байғожина Б.

Байғожина Баян (1923-1945) – Ұлы Отан соғысына қатысушы, мерген

1923 жылы Шығыс Қазақстан (бұрынғы Семей) облысы, Абай ауданы, Арқат ауылында дүниеге келген. Екінші дүниежүзілік соғыс басталғанда өз еркімен майданға аттанған.Белорусь,Литва,Польша,Германияжерлерін азат ету ұрыстарына қатысады.1945жылы 27 сәуірде Гиденбург қаласы үшін болған ұрыста 15 фашистті құртып, ерлікпен қаза тапқан.

Ерліктері үшін «Қызыл Жұлдыз», «2,3-дәрежелі Данқ» ордендерімен, «Жауынгерлік ерлігі» үшін медалімен марапатталған. Кеңес Одағының Батыры атағына ұсынылған. Ефрейтор Байғожинаның ерлік өмірі туралы әскери тілші П.Кузнецов 1945 жылы «Комсомольская правда» газетінде «Шыңғыстаудың Баяны» деген мақаласын жариялады.

«Правданың» әскери тілшісі П. Кузнецов 1945 жылы наурызда «Баян қайдасың» деген мақала жазып, қазақ қызын жар салып іздеген екен. Мақалада былай делінген: «Төгілген ұзын шашын айқастыра ұстап, солдат бөркін баса киген қарақат көзді Баянның жүзі Қазақстанның күн сәулетті кең жайлауынан жаңа ғана келгендей қошқыл тартқан. Біз онымен Ганденбургте, Виллинштрасседе қашуға үлгермеген неміс Бюргерінің салтанатты кең үйінде кездестік. Шын пейілімен әңгімелесе отырып, Н. атқыштар полкының ефрейторы Баян Байғожинаның өмір тарихын білдім. Баян әскерге өз еркімен келген екен. Алғашқы кезде жолы болмапты. Көздеген жеріне жетпей эшелондарына неміс самолеттері тап береді. Сонда жараланады. Жараланған Баян госпитальда қала береді. Көп ұзамай сауығып, өз дивизиясы емес, жол батальонына жіберіледі. Үш дос Баян Байғожина, Вера Короткова, Ксения Божко көпір маңындағы қар басқан блиндажда тұрады. Байыпты, ержүрек Баян алғаш рет «Қызыл Жұлдыз» орденімен наградталады. Баянның даңқы көп ұзамай бүкіл дивизияға тарайды, тосқауылда тұрып тоғыз немісті өлтіреді. Ұрыс майданында ерлігі үшін екінші рет «Даңқ» орденімен наградталады. Шыңғыстаудың Баяны арпалысқан ұрыстарда Белоруссияның, Литваның, Польшаның жерін жаудан азат етеді. Гинденбургтың іргесіндегі қыстақтарда қатты ұрыс болады. Немістер үйдің шатырынан, подволдардан оқ жаудырады. Снарядтың жарықшағы Баянның бетіне тиеді. Командир Баянға дәрігерлік батальонға баруға бұйырады, бірақ Баян ұрыс даласынан кетпейді. Осы арада тағы он бес немісті жойғаны үшін «Отан соғысы» орденімен наградталады. Көп кідірмей біз екі айырылдық. Баян кетерде бізге: «Берлинде көріскенше сау болыңыздар», - деп алға жылжыды. Біз де көріскенше деп қол алысып айырылыстық.

Жазушы П. Кузнецовтың «Алматыдан Берлинге дейін» атты кітабында Баянның есімін тағы да құрметпен еске алады. Журналист Қ. Молдақашев «Баян» атты поэма жазды. Қарауыл ауылындағы бір көшеге Баян есімі берілген. Ұлы Отан соғысына қатысып, ерен ерлік көрсеткен 1571 қазақ аруларының есімін құрметтеп, ұрпаққа ұлағат ету парызымыз. Оларға арнап ескерткіш қойса нұр үстіне нұр болар еді. Отанын қорғаған аруларды ардақтап, қастерлеп жатса ол да елдіктің белгісі. Ұлы Жеңістің 75 жылдық мерекесі аясында осы майдангер апаларымыздың ерлік өнегесі паш етілсе. Олардың есімін, көше, мектеп және басқа ұйымдарға берілсе, біздің де мерейіміз өсе түспек. Елін, жерін жаудан қорғаған аяулы арулары бар халық ешқашан кем болмақ емес. Сол апаларды құрметтесек, елді, қазақ халқын құрметтегені.

 

Баян Байғожина туралы кітаптар

Книги о Баян Байгожиной

 

Кузнецов П.Н. От Алма-Аты до Берлина: Очерки. – Алма-Ата: Казгиз, 1945. – 142 с.

Кузнецов П.Н. Девушка из Чингизтау: Рассказы // Бессмертные: 30 лет Победы советского народа в Великой Отечественной войне. – Алма-Ата, 1975. – С.412-416.

 

Баян Байғожина туралы мерзімді басылым беттерінде жарияланған мақалалар

Статьи опубликованные на страницах преиодической печати о Баян Байгожиной

 

 

Жолымбет Қ. Шыңғыстаудың "Баяны" [Мәтін] / Қ.Жолымбет. // Ертіс өңірі. - 2005. - 7 шілде.- Б.5

Нұрпейісов М. Отан үшін от кешкен аягөздіктер [Мәтін] / М. Нұрпейісов // Аягөз жаңалықтары. - 2009. - 2 мамыр.- Б.4.

Әзімжанова, Т. Архат -батырлар ауылы [Мәтін] / Т. Әзімжанова // Ертіс өңірі . - 2017. - 31 мамыр.- Б.12.

Омарбаева Д. Шыңғыстаудың Баяны [Мәтін] : [Ұлы Отан соғысында ерлікпен қаза тапқан Б. Байғожина туралы.] / Д. Омарбаева // Ертіс өңірі . - 2017. - 31 мамыр.- Б.13.

Кузнецов, П. Баян қайда екен? [Мәтін] : ["Қызыл Жұлдыз", "Даңқ" ордендерінің иегері, Ұлы Отан соғысында қаза тапқан Б. Байғожина туралы 1942 жылы жазылған мақала. ] / П. Кузнецов // Ертіс өңірі . - 2017. - 31 мамыр.- Б.12.

Қасым , А. Қазақтың батыр қызы [Мәтін] / А. Қасым // Егемен Қазақстан. - 2017. - 16 қараша.- Б.8

Әбіл , А. Қазақтың батыр қызы - Баян Байғожина [Мәтін] / А. Әбіл // Дидар. - 2017. - 9 желтоқсан.- Б.7.

Мұхамадиев , Т. Баян есімді батыр қыз [Мәтін] : [Ұлы Отан соғысында ер адамға бергісіз ерлік көрсеткен Баян Байғожина туралы.] / Т. Мұхамадиева // Менің өлкем . - 2018. - 12 шілде.- Б.7.

Омарбаева, Д. Шыңғыстаудың Баяны [Мәтін] : [Ұлы Отан соғысына қатысушы шыңғыстаулық батыр қыз Б. Байғожинаға арнау] / Д. Омарбаева // Менің өлкем. - 2018. - 12 шілде.- Б.7.

Мұхамадиев, Т. Батырға көше берілді [Мәтін] / Т. Мұхамадиев // Менің өлкем. - 2019. - 3.- Б.3.

Баян есімді батыр қыз [Мәтін] // Менің өлкем. - 2020. - 7 мамыр.- Б.5.

Ибрагимов С. А.

Ибрагимов Сулейман Аубакирович (1919-г.с.н.) – командир танка 1-34-85 3-го танкового батальона 22-й гвардейской танковой Краснознаменной ордена Богдана Хмельницкого бригады, участник Великой Отечественной войны.

Родился 30 июля в 1919 г. в с. Урджар Маканчинского района (ныне Урджарский район) Восточно-Казахстанской области.

Призван в ряды Красной Армии в 1939 г. Маканчинским РВК (ныне Урджарским) Семипалатинской области (ныне Восточно-Казахстанская область).

Служил гвардии младшим лейтенантом, командиром танка Т-34-85 5-го танкового батальона 22-й гвардейской танковой Краснознаменной ордена Богдана Хмельницкого бригады 2-го Украинского фронта.

«Действуя командиром танка тов. Ибрагимов проявил себя смелым, решительным офицером. В боях 8 января 1945 года на подступах к г. Комарно лично огнем из пушки танка уничтожил: самоходных орудий – 2 шт, солдат и офицеров – 30 чел.

За проявленное мужество и отвагу тов. Ибрагимов достоин правительственной награды ордена «Отечественная война 1-й степени.

Командир 3-го танкового батальона гвардии капитан Пузырев.» (из наградного листа от 20 января 1945 года).

Награжден орденом Красного знамени приказом №302 от 26 августа 1942 года, орденом Красного знамени приказом № 119/н от 9 июня 1945 года, орденом Отечественной войны 2-й степени приказом № 9/н от 12 февраля 1945 года, орденом Отечественной войны 1-й степени приказом № 76/н от 1 октября 1945.

Год и дата смерти не установлены.

 

 

Деректер

Источники

 

Ибрагимов Сулейман Аубакирович [Электронный ресурс] // Подвиг народа 1941-1945 : сайт. – Режим доступа : http://podvignaroda.ru/?#id=20085167&tab=navDetailManAward (03.04.2018)

Нұрбаев М.

NurbaevНұрбаев Мұхтархан (1898-1972) – соғыс ардагері

1898 жылы Шығыс Қазақстан облысы, Катонқарағай ауданы, Берел ауылында дүниеге келген. Уфа қаласындағы «Ғалия» атты медреседе білім алған. Кейін соғыс басталғанға дейін колхозда қызмет атқарады.

1942 жылы маусым айында соғысқа аттанады. Қызыл әскер Нұрбаев Мұхтархан 2-Украина майданында 167-атқыштар дивизиясы құрамында пулеметші болған. Сол жылы желтоқсан айында Житомир қаласы үшін шайқаста қолынан ауыр жарақат алып, 2-топ мүгедегі болған.

«Ерен еңбегі үшін» медалімен марапатталған.

Соғыстан кейін мүгедектігіне қарамастан колхозда бірнеше жыл жұмыс істейді.

1972 жылы өмірден озған.

Кезекенев Б. С.

0000

Кезекенев Бақай Ысқақұлы (1916-1982) – Ұлы Отан соғысының ардагері

1941 жылы тамызда Большенарым аудандық (қазіргі Катонқарағай) әскери комиссариатымен Қызыл Әскер қатарына шақырылды. 3-ші Украина майданының 57-ші атқыштар гвардиялық дивизиясының 174-ші гвардиялық атқыштар полкіне түседі. Бұған дейін 1939 жылы Халхин-Гол шайқасына қатысып, сол жерде өзін керемет мерген ретінде көрсеткен.

25 жастағы сержант 1941 жылы 20 қыркүйекте әскери ант қабылдайды. Көп ұзамай атқыштар бөлімшесінің командирі болып тағайындалады. Ол үш әскери жыл ішінде Мәскеу, Сталинград маңындағы әйгілі шайқастарға қатысып, алдыңғы қатарда ол Днепрді басып өтіп, Кенигсбергке жетіп, онда екі жамбастан ауыр жарақат алады. ЦАМО мұрағат қорының жазбаларында (Тарихи ақпарат қорының нөмірі 33, тізімдеме нөмірі 686044, № 1766 іс) Кезекеневті жоғары награда – Қызыл Жұлдыз орденімен марапаттау туралы ақпарат қысқаша баяндалған: "... өз есебіне бұйрық беріп, немістердің екі білдек пулеметін басып алды, олардан оқ жаудырды, люктен бақылап, ату үшін координаттарын берген танкистті өлтірді...". Міне, бұл асқан ерлік тұр. 1943 жылғы 30 қыркүйектегі ІІ дәрежелі Отан соғысы орденімен наградтау парағында былай делінген: "Гвардия ӘШҚҚ взвод бөлімшесінің командирі сержант Кезекенев Бакай Ысқақұлы неміс басқыншыларымен ілгерілемелі ұрыстарда өзін кез-келген жауынгерлік жағдайда тұрақты, тәртіпті командир ретінде көрсеткені үшін наградталсын. Өз бөлімшесімен ол жау ұшақтарын мұқият бақылап, олар пайда болған кезде оқ жаудырды". Сақталған әскери билеттегі жазбалар 1944 жылы үзіліп, 18 қазанда Кенигсберг маңында Бақай Ысқақұлы ауыр жарақат алып, бір жыл 5352 эвакуациялық ауруханада өткізді. Онда ол ең ауыр операциялардан аман қалды, тек жастық пен өмірге деген құштарлық оны туыстарына қайтарды.

Туған ауылына оралып, еңбек майданында ерліктерін жалғастырды.

Зайыбы Забиля Бақай Ысқақұлымен бірге 10 бала – 5 ұл және 5 қыз тәрбиелеп өсірді.

Ардагер 1982 жылы 66 жасында қайтыс болды.

 

Б. Ы. Кезекенев туралы әдебиет

Литература о Б. Кезекеневе

Муканова, А. Спасла от смерти Красная Звезда /А. Муканова // Казахстанская правда. – 2021. - 7 мая : https://www.kazpravda.kz/fresh/view/spasla-ot-smerti-krasnaya-zvezda

 

Интернет-ресурстар

Интернет-ресурсы

Ускембаева А.(внучка Б. Кезекенева) История одной медали: подвиг, совершенный во имя Отчизны / А. Ускембаева : https://baigenews.kz/news/istoriya_odnoy_medali-_podvig_sovershennyy_vo_imya_otchizny/

Одинцов Г. В.

Одинцов Г. В.Одинцов Гавриил Васильевич (1925-2024) - ветеран Великой Отечественной войны.
Родился 27 августа 1925 года в посёлке Зеленый Таврического района (ныне село Алгабас Уланского района) Восточно-Казахстанской области в многодетной семье. Был 12-м по счету. Жили в землянке. С детства мечтал быть учителем. Но война нарушила мечты девятиклассника, и в марте 1942 года он был добровольцем зачислен в 15-ю артиллерийскую Харьковскую спецшколу, которая с начала войны была эвакуирована в Лениногорск (ныне Риддер). Потом учеба в Рязанском артиллерийском училище (эвакуировано в Талгар) и после окончания – приказ генерального штаба о прибытии в Москву, а оттуда – сразу же на фронт, даже попрощаться с матерью не удалось.
Он был командиром 44-го разведывательного взвода 3-й корпусной артиллерийской бригады 4-го Украинского фронта. Воевал с украинскими нацистами в Польше, Германии, Чехословакии. Победу приветствовали в 75 километрах от Праги.
После войны Гавриил Васильевич вернулся в Усть-Каменогорск. Мечта его сбылась. Заочно окончил педагогический институт и работал учителем, директором школы, заместителем председателя Шемонаихинского райисполкома, вторым секретарем Курчумского райкома партии, учителем истории. Также ветеран работал секретарем в органах внутренних дел, начальником отдела кадров УВД исполкома Восточно-Казахстанского облсовета депутатов трудящихся, заместителем начальника отдела политико-воспитательной работы исправительной трудовой колонии № 30 УООП ВКО. Дослужил до звания — полковник милиции.
После службы в ОВД работал доцентом в Усть-Каменогорском педагогическом институте, ныне ВКУ им. С. Аманжолова.
На пенсию Гавриил Васильевич вышел в 2001 г. из ВКТУ.
Герой посвятил большую часть своей жизни науке и написанию книг. Гавриил Одинцов автор книг: «История Казахстана, XX век», «Культура Казахстана», «Казахстанцы в годы Великой Отечественной войны».
Награжден орденом Красной Звезды,орденом Отечественной войны II степени, медалью «За победу над Германией в Великой Отечественной войне 1941–1945 гг.».
Умер Гавриил Васильевич в 2024 году в возрасте 99 лет.

 

Г. В. Одинцовтың шығармалары
Произведения Одинцова Г. В.
Кітаптар - Книги 

 

Одинцов, Г. В. История Казахстана. ХХ век / Г. В. Одинцов. - Усть-Каменогорск : Рудный Алтай, 2007. - 624 с.
Одинцов, Г. В. Казахстан в годы Великой Отечественной Войны 1941-1945 / Г. В. Одинцов. – Алматы, 2020. - 180 с.

 

Г. В. Одинцовтың өмірі мен шығармашылығы туралы әдебиеттер
Литература о жизни и творчестве Одинцова Г. В.
Статьи

 

"На очереди - новая книга" : [о ветеране ВОВ, почетном профессоре ВКГУ Г. Одинцове] / пресс-служба акима г. Усть-Каменогорска. // Семь дней. - 2010. - 18 ноября. - С. 2.
Григорьев, А. Гвардейцы всегда в строю : [ветерану Великой Отечественной войны, полковнику в отставке Г. Одинцову 90 лет] / А. Григорьев. // Рудный Алтай. - 2015. - 9 ноября. - С. 3

 

Интернет-ресурсы


https://rudnyi-altai.kz/princzip-polkovnika-odinczova/
https://altainews.kz/ru/obzor-sobytij/vko/52340-v-vko-proschajutsja-s-veteranom-velikoj-otechestvennoj-vojny.html
https://ustinka.kz/vko/94098.html
http://veteran-vko.kz/kz/veterans.htm?id=634
https://news.mail.ru/society/59876271/